`


مفاهيم قرآن شناسى

مفهوم قرآنى كلمات: كتاب، آيه، كلمه، قرائت و رؤيت

اين سخنرانى در مؤسسه ابن سينا
به تاريخ ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ ايراد شده است
 

توصيه ميشود براىاستماع سخنرانى از گزينه STREAM استفاده كنيد.

در صورت تمايل به ضبط سمعى سخنرانى بر روى ديسك يا CD نخست در قسمت Download بر روي لگوىRight-Click , MP3 كرده، سپس از گزينه Save Target as براى ضبط يا ريختن بر روى CD استفاده كنيد.

مفهوم «كتاب» در قرآن

به صورت: اسم (معرفه، نكره، مفرد و جمع) و فعل جمعاً ۳۱۹ بار

معناي جامع كتاب در قرآن:

۱ - نوشته‌هاي بشري (بقره ۷۹ و ۲۸۲ و ۲۸۳، نمل ۲۸ و ۲۹، انبياء ۱۰۴، نور ۳۳، فرقان ۵، طور ۴۱)
«فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللهِ...» (بقره ۷۹)

۲ - كتاب‌هاي آسماني (از طريق وحي و الهام، نه لفظ و كلام بشري) حداكثر كاربرد

۳ - احكام و مقرّرات شرعي (مثل روزه، قصاص، قصاص، قتال «دفاعي»، وصيّت و...)
«فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَهٌ» (بيّنه ۳)

۴ - كتاب آفرينش = طبيعت (انعام ۳۸ و ۵۹، آل‌عمران ۱۴۵، يونس ۶۱، توبه ۳۶، هود ۷، رعد ۳۸ و ۳۹ و ۴۳، حجر ۴، اسري ۱۳، نمل ۷۵، روم ۵۶، احزاب ۶، سبا ۳، فاطر ۱۲، زخرف ۴، ق ۴، طور ۲، حديد ۲۲ و نباء ۲۹)
«وَمَا مِنْ دَابَّهٍ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِين»

۵ - اراده كردن و متعهد شدن (انعام ۱۲ و ۵۴)
«قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ كَتَبَ عَلَىٰ نَفْسِهِ الرَّحْمَه...» (انعام ۱۲)

۶ - تثبيت و تحكيم مانند ايمان در دل‌ها (مجادله ۲۱ و ۲۲، آل‌عمران ۵۳، مائده ۸۳، توبه ۱۲۰ و ۱۲۱)
«...أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ...» (مجادله ۲۲)

۷ - نوشتن: ثبت و ضبط اعمال توسط فرشتگان در دنيا (آل‌عمران ۱۸۱، نساء ۸۱، يونس ۲۱، مريم ۷۹، ياسين ۱۲، زخرف ۸۰، نباء ۲۹، انبياء ۹۴، انفطار ۱۱، اعراف ۱۵۶، توبه ۵۱، حشر ۳ و حج ۴)
«إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِين» (ياسين ۱۲)

۸ - نامة اعمال افراد در آخرت (مطفّفين ۷ و ۹ و ۱۸ و ۲۰، اسراء ۱۳ و ۱۴، جاثيه ۲۸ و ۲۹، حاقه ۱۹ و ۲۵، زمر ۶۹)
«كَلاَّ إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّين» (مطفّفين ۷)

۹ - نامة اعمال اُمت‌ها (جاثيه ۲۸ و ۲۹، اسراء ۷۱)
«يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَٰئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً» (اسراء ۷۱)

۱۰ - نظامات خدا (انفال ۶۸)
«لَوْلا كِتَابٌ مِنَ اللهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيم» (انفال ۶۸)


مفهوم «آيه» در قرآن

كلمة آيه (به صورت مفرد، تثنيه و جمع) ۲۳۲ مرتبه و در تركيب با ضماير (آيَاتِك، آيَاتِنَا، لَآيَه و...) جمعا ۳۸۲ مرتبه در قرآن تكرار شده كه كمي بيشتر از واژة كتاب (۳۱۹ مرتبه) مي‌باشد.
هر كتابي (اعم از كتاب شريعت، طبيعت و تاريخ) از اجزايي تشكيل شده است كه «آيه» ناميده مي‌شود.

معناي آيه: معناي اصلي اين كلمه علمات و نشانه است مثل بناهاي نماديني كه در تاريخ ساخته شده است است.
«أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَهً تَعْبَثُونَ» (شعراء ۱۲۸) مثل پرحم هر كشور و آرم شركت‌ها و غيره.

كلمه «آيه» در قرآن، همچون «كتاب» بسيار متنوع مي‌باشد و به موارد و موضوعاتي اشاره مي‌كند كه در تقسيم‌بندي زير مشاهده مي‌شود:

۱ - كلمات قرآن، تورات و انجيل (بيشترين تكرار، بي‌نياز از مثال)

۲ - نشانة حقانيّت رسالت: معجزه- مثل معجزات موسي
«فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِآيَاتِنَا إِذَا هُمْ مِنْهَا يَضْحَكُونَ وَمَا نُرِيهِمْ مِنْ آيَهٍ إِلاَّ هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا...» (زخرف ۴۷ و ۴۸)

۳ - تاريخ اقوام گذشته و سرنوشت ملت‌ها
«أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِأُولِي النُّهَى» (طه ۱۲۸)
در سوره‌هاي شعراء و نمل به وفور و سلسله‌وار پس از شرح سرنوشت اقوام گذشته جملة «إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَه» تكرار شده است.

۴ - طبيعت (مشابه شريعت) مثال‌ها:
«سَنُرِيهِمْ وَكَأَيِّنْ مِنْ آيَهٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ» (يوسف ۱۰۵)
نمونه‌هاي ديگر: اسراء ۱۲ (شب و روز)، روم ۲۴ (رعد و برق و زنده شدن زمين مرده)، رعد ۳ (گسترش زمين، كوه‌ها، نهرها، ميوه‌ها و تداوم شب و روز)، رعد ۴ (تنوع فوق‌العادة محصولات با آب و خاك يكسان)

۵ - آيات در وجود انسان
«سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ...» (فصلت ۵۳)


 If Player needed
 
DOWNLOAD

مدت سخنرانى: ۶۱  دقيقه

STREAM

`